Obywatele Ukrainy powinni poinformować ZUS o swoim wyjeździe
Obywatele Ukrainy, którzy złożyli wniosek o świadczenie wychowawcze 500+ lub o Rodzinny Kapitał Opiekuńczy i planują wyjazd z Polski, powinni poinformować o tym ZUS.
– Zgodnie z przepisami wyjazd obywatela Ukrainy z Polski powyżej 1 miesiąca pozbawia go prawa do legalnego pobytu w naszym kraju. Konsekwencją utraty prawa do legalnego pobytu w Polsce jest utrata przez niego prawa świadczeń dla rodzin. Dlatego ważne jest, aby obywatele Ukrainy, którzy złożyli wniosek o świadczenia dla rodzin i planują wyjazd z Polski, poinformowali o tym ZUS – informuje Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego. Szczegółowa instrukcja jak to zrobić znajduje się na stronie internetowej ZUS, w tym także w języku ukraińskim.
Poinformować o wyjeździe cudzoziemcy mogą przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS wysyłając pismo na formularzu POG.
ZUS ma narzędzia do weryfikacji
Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma narzędzia, aby sprawdzić czy dana osoba opuściła nasz kraj. Cudzoziemiec, który pobiera świadczenia dla rodzin i nie poinformuje ZUS o swoim wyjeździe będzie musiał oddać nienależnie pobrane środki wraz z odsetkami. ZUS weryfikuje legalny pobyt w Polsce obywateli Ukrainy, zarówno na etapie przyznawania świadczeń, jak i w dowolnym momencie w trakcie okresu świadczeniowego. Instytucja ma dostęp do różnych państwowych rejestrów, m.in. do systemu informacji oświatowej, centralnego wykazu ubezpieczonych. W razie potrzeby ZUS będzie mógł korzystać ze specjalnego rejestru obywateli Ukrainy, prowadzonego przez Straż Graniczną.
– W przypadku wątpliwości, dotyczących spełnienia warunków do otrzymywania świadczeń dla rodzin, w szczególności warunku zamieszkania w Polsce, możemy wezwać świadczeniobiorcę do osobistego udzielenia wyjaśnień w placówce ZUS. Możemy wstrzymać wypłatę świadczenia wychowawczego, jeżeli świadczeniobiorca odmówi udzielenia lub nie udzieli w wyznaczonym terminie wyjaśnień co do okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia. Te zasady obowiązują zarówno Polaków, jak i cudzoziemców – wyjaśnia rzeczniczka.
Poinformuj o wyjeździe do krajów UE
Osoby wyjeżdżające do krajów UE także w tej sytuacji powinni poinformować ZUS. W ramach współpracy pomiędzy instytucjami właściwymi do realizacji unijnych przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, ZUS może pozyskać informację o pobycie obywatela Ukrainy w innym państwie w ramach prowadzonego postępowaniu o przyznanie świadczeń rodzinnych w innym państwie członkowskim UE/EFTA. Dotyczy to również Polaków.
W ramach wsparcia realizowanego przez ZUS obywatele Ukrainy mogą skorzystać z programów dla rodzin takich jak Rodzinny Kapitał Opiekuńczy czy „Rodzina 500+”. Pierwsze pieniądze w ramach 500+ trafią do Ukraińców w połowie maja.
W Częstochowie może przebywać ponad 5 tysięcy ukraińskich uchodźców przybyłych do miasta po napaści Rosji. Tak wynika z liczby wniosków o jednorazową pomoc w wysokości 300 zł, które trafiły już do Częstochowskiego Centrum Świadczeń.
Wnioski o jednorazowe świadczenie pomocowe w wysokości 300 zł, które składane są w Częstochowskim Centrum Świadczeń dotyczą dotychczas ok. 4,8 tys. uchodźców (dorosłych i dzieci) i codziennie dochodzą jeszcze nowe. W Centrum przyjmowane są też wnioski od osób przyjmujących uchodźców (to 40 zł refundacji na jedną goszczoną osobę dziennie). Te już złożone dotyczą na razie ok. 1,1 tys. osób goszczonych w domach i mieszkaniach prywatnych, ale jest to świadczenie realizowane „z dołu”, więc zapewne będzie ich sporo więcej.
Z miejsc tymczasowego zakwaterowania w obiektach noclegowych, do których kieruje Urząd Miasta Częstochowy, obecnie korzysta jeszcze ok. 300 osób.
ZUS poinformował niedawno, że wnioski elektroniczne o świadczenie 500+ zostały złożone – do tej pory – na 1649 dzieci uchodźców przebywających w Częstochowie.
Jeżeli chodzi o nadawanie numerów PESEL, w Urzędzie Miasta Częstochowy od pewnego czasu nie ma już kolejek ani problemów z uzyskaniem tego potrzebnego uchodźcom numeru ewidencyjnego. Do 12 kwietnia tę procedurę przeszło blisko 3,4 tysiąca. Uchodźcy nadal bezpłatnie mogą zrobić potrzebną do wniosku fotografię w miejskim punkcie informacyjno-pomocowym przy ul. Śląskiej 3/5.
Do 12 kwietnia do szkół i przedszkoli podległych miastu Częstochowie zostało przyjętych ponad 1,2 tysiąca dzieci ukraińskich uchodźców wojennych (do przedszkoli 200 osób, do szkół podstawowych – klas „polskich” 342, do oddziałów przygotowawczych w szkołach podstawowych – 526, do oddziałów przygotowawczych w szkołach ponadpodstawowych – 142). W Częstochowie część dzieci uchodźców trafiła do tych klas polskich, w których były miejsca, a nowi uczniowie mogli liczyć na wsparcie rówieśników pochodzenia ukraińskiego. Większość dzieci uchodźców uczy się już jednak w oddziałach przygotowawczych, które zostały stworzone w wybranych szkołach podstawowych i średnich. Do pracy w klasach przygotowawczych – jako osoby wspomagające – zatrudniono 30 osób z Ukrainy (wszystkie z wyższym wykształceniem). Dzieci i młodzież z Ukrainy uczące się obecnie w częstochowskich szkołach i przedszkolach pochodzą z różnych rejonów Ukrainy, zarówno tych objętych wojną, w tym bombardowanych, jak i zagrożonych działaniami wojennymi.
Poglądową mapę Ukrainy z zaznaczonymi ważniejszymi ośrodkami, z których pochodzą dzieci uchodźców uczące się w częstochowskich szkołach, zamieszczamy obok.
Śląskie: 27 tys. wniosków o 500+ na dzieci z Ukrainy
W województwie śląskim do ZUS wpłynęło ponad 27 tys. wniosków o 500+ na dzieci z Ukrainy. Z terenu działalności częstochowskiego oddziału ZUS takich wniosków złożono ponad 3,7 tysiąca. Świadczenie wynoszące 500 zł miesięcznie przysługuje na każde dziecko do ukończenia 18 roku życia.
Uchodźcy mogą ubiegać się o świadczenia dla rodzin po nadaniu numeru PESEL. Aktualnie obywatele Ukrainy mogą składać do ZUS wnioski na dwa okresy wypłat: bieżący – do 31 maja tego roku oraz przyszły – od czerwca 2022 r. do końca maja 2023 r.
– Z województwa śląskiego wpłynęło do ZUS ponad 17 tys. wniosków o świadczenie 500+ dla 26 tys. ukraińskich dzieci – na bieżący okres wypłat. Rodzice i opiekunowie złożyli również 10,3 tys. wniosków o świadczenie na 15,8 tys. dzieci – na kolejny okres wypłat – poinformowała Beata Kopczyńska, regionalna rzecznik prasowa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w województwie śląskim.
Z terenu działalności Oddziału ZUS w Częstochowie w sumie złożono 2191 wniosków na okres do końca maja tego roku, dotyczyły one 3,4 tys. dzieci. Natomiast na drugi okres świadczeniowy, czyli od 1.06. 2022 r. do 31.05.2023 r., złożono blisko 1,6 tys. wniosków za 2,4 tys. dzieci. Najwięcej zgłoszeń pochodzi z Częstochowy , a następnie z powiatu myszkowskiego.
Oddział ZUS w Częstochowie | Liczba wniosków na okres d0 31.05.2022 r. | Liczba dzieci, na które złożono wnioski do 31.05.2022 r. | Liczba wniosków na okres od 1.06.2022 r. do 31.05.2023 r. | Liczba dzieci, na które złożono wnioski na okres od 1.06.2022 do 31.05.2023 |
Częstochowa | 1100 | 1649 | 817 | 1237 |
pow. częstochowski | 278 | 449 | 172 | 286 |
pow. kłobucki | 210 | 337 | 119 | 188 |
pow. lubliniecki | 252 | 409 | 212 | 345 |
pow. myszkowski | 351 | 564 | 248 | 396 |
Przypominamy, że świadczenie 500+ przysługuje uchodźcy tylko w tym okresie, gdy przebywa z dziećmi w Polsce. Do złożenia wniosku o 500+ niezbędne są numery PESEL – opiekuna i dzieci. Do wpisania do wniosku potrzebny też będzie numer polskiego rachunku bankowego, polski numer telefonu i adres e-mail. – Wnioski o świadczenia dla rodzin w ZUS są wyłącznie elektronicznie. Obywatele Ukrainy składają je za pomocą Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE). Konto w portalu mogą założyć samodzielnie przez internet, za pomocą profilu zaufanego lub bankowości. Z rejestracją konta w PUE i złożeniem elektronicznego wniosku pomagają też pracownicy ZUS w placówkach zakład – dodaje Kopczyńska.
Punkt przyjęć i kwaterowania uchodźców będzie działał w budynku Straży Miejskiej w Częstochowie
Od poniedziałku 4 kwietnia br. punkt przyjęć i kwaterowania uchodźców będzie działał w budynku Straży Miejskiej w Częstochowie przy ul. Krakowskiej 80 blok 3.
Punkt będzie czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 8-15. Osoby, które pojawią się tam w tych godzinach, będą kierowane do miejsc noclegowych (z wyżywieniem) na terenie Częstochowy, którymi dysponuje obecnie Urząd Miasta.
Pojedynczy uchodźcy, którzy dotrą na Krakowską 80 w godzinach wieczornych i nocnych, będą mieli możliwość znalezienia tymczasowego schronienia w świetlicy Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom „Skrawek Nieba” prowadzonej w siedzibie Straży Miejskiej. Strażnicy są w stanie zapewnić tym uchodźcom także m.in. jedzenie i środki czystości (z takiej formy wsparcia skorzystało już w komendzie Straży Miejskiej 20 osób).
1 kwietnia br. przestaje w związku z tym funkcjonować punkt przyjęć przy ul. Ogrodowej 24/44. Miasto dziękuje Caritas Archidiecezji Częstochowskiej za pomoc w organizacji punktu przyjęcia i zakwaterowania uchodźców, działającego przy Ogrodowej przez ostatni miesiąc. Caritas będzie kontynuował realizowane przez siebie formy wsparcia uchodźców.
Zmiana lokalizacji punktu związana jest ze zmniejszeniem się napływu uchodźców poszukujących w mieście noclegu oraz potrzebą synchronizacji doraźnego wsparcia uchodźców przez Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego UM, Straż Miejską oraz Miejsko-Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego.
Przypominamy jednocześnie, że współpracująca z miastem ukraińsko-polska Fundacja „Nasz Dom” cały czas przyjmuje zgłoszenia od osób chcących udzielić gościny uchodźcom i kontaktuje je z osobami szukającymi kwater prywatnych. Wolontariusze działają w miejskim punkcie informacyjno-pomocowym dla uchodźców przy ul. Śląskiej 3/5 w Częstochowie, tel. + 48 34 37 07 391; e-mail: evelyn7@poczta.onet.pl – od poniedziałku do piątku w godz. 9-17, a w soboty i niedziele w godz. 9-14.
Fot. świetlica w siedzibie Straży Miejskiej